In Rotterdam smeedde Koolmees een ondenkbare coalitie: 'Hij is slim en nuchter'
In dit artikel:
"Een beetje relatietherapie wordt het", zei verkenner Wouter Koolmees over de gesprekken die hij de komende dagen met partijleiders gaat voeren. Dinsdag werd hij benoemd als verkenner in de kabinetsformatie; sindsdien wijzen waarnemers op zijn eerdere succes in de Rotterdamse formatie van 2022 als reden voor vertrouwen.
Koolmees, van D66, slaagde toen in het samenbrengen van partijen die ideologisch ver uit elkaar liggen: onder meer het migratiekritische Leefbaar Rotterdam en DENK, met een groot aandeel islamitische kiezers, werkten mee in een breed stadsbestuur. Lokale wethouders die destijds betrokken waren — onder wie Robert Simons (Leefbaar), Chantal Zeegers (D66), Faouzi Achbar (DENK) en VVD'er Tim Versnel — prijzen zijn nuchtere, directe stijl. Hij zou goed kunnen luisteren, relativeren, bruggen bouwen en emoties uit gevoelige dossiers halen, waardoor men sneller tot praktische oplossingen kon komen.
In de Rotterdamse onderhandelingen speelde Koolmees volgens betrokkenen een rol als procesbewaker: noteren, samenvatten, confronteren waar nodig en soms het besluit toelaten dat partijen op bepaalde onderwerpen "agree to disagree". Belangrijke knelpunten waren toen kwesties als asielopvang en de rol van de auto in de stad, maar op de meeste thema’s werd een breed gedragen akkoord bereikt. De onderhandelingen duurden ongeveer twee maanden en waren volgens Simons lekvrij — een teken dat het gemeenschappelijk belang boven partijpolitiek stond.
Nationaal zal het overbruggen van tegenstellingen lastiger zijn, merken de wethouders op. De meest besproken coalitiecombinaties bevatten partijen met scherpe ideologische verschillen (bijvoorbeeld D66 met JA21 of VVD met GroenLinks-PvdA), waardoor vertrouwen tussen onderhandelaren en het vermogen om pragmatische compromissen te vinden cruciaal zullen zijn. Het Rotterdamse voorbeeld toont hoe een procesgerichte bemiddelaar verschillen kan dempen en gezamenlijke oplossingen bevorderen — een aanpak die in Den Haag mogelijk opnieuw nodig is.