Na bijna 40 jaar 'horrornachten' gaat oogarts Tjeerd de Faber (70) net voor de jaarwisseling met pensioen
In dit artikel:
Oogarts Tjeerd de Faber (70) neemt per 16 december formeel afscheid van het Oogziekenhuis na bijna 39 jaar en circa 29.000 operaties. Zijn vertrek is bewust getimed: een jaar voor de ingangsdatum van het landelijke consumentenvuurwerkverbod trekt hij zich terug, het moment waarop hij zijn langdurige hoofdthema — het bestrijden van consumentenvuurwerk vanwege ernstig oogletsel — als grotendeels afgerond ziet. Voor het eerst sinds decennia kan hij Oud en Nieuw zonder dienst doorbrengen en op zijn 43e huwelijksdag met zijn vrouw proosten in een huisje op het Franse platteland.
De Faber verwierf nationale bekendheid door actief te lobbyen tegen consumentenvuurwerk. Sinds 2002 registreerde hij in het Oogziekenhuis alle vuurwerkgerelateerde oogletsels en was hij in 2008 mede-oprichter van een landelijke registratie waarmee collega’s de omvang van het probleem concreet zagen. Die cijfers en schrijnende casussen — onder meer een driejarig jongetje dat blind raakte en een zwangere vrouw die na een oogamputatie haar kind verloor — motiveerden hem om het vuurwerkdossier systematisch op de medische agenda te zetten. Hij pleitte voor een verbod op consumentenvuurwerk en daarvoor in de plaats professionele vuurwerkspektakels om schade en traumatische letsels te voorkomen.
Naast zijn strijd tegen consumentenvuurwerk was De Faber een zeer ervaren kinderoogarts. Hij begeleidde patiënten die hij soms decennia lang zag, behandelde erfelijke oogafwijkingen en ontwikkelde een sterke vaardigheid in het omgaan met ongeruste ouders — deels gevormd door persoonlijke ervaringen zoals het verlies van een kind en de zorgen rondom een oudste zoon met een aangeboren afwijking. Zijn collega Martha Tjon noemt hij een jarenlang stabiele samenwerkingspartner; opvolger Willem Birkhoff assisteerde bij zijn laatste operaties.
De Faber hielp niet alleen mensen: in Diergaarde Blijdorp behandelde hij tientallen dieren met visuele problemen, altijd in overleg met dierenartsen. Zijn loopbaan kenmerkt zich zowel door enorme klinische ervaring als door maatschappelijke inzet. Hij benadrukt dat artsen volgens de eed niet alleen geen schade mogen toebrengen, maar ook actief moeten proberen schade te voorkomen — een uitgangspunt dat zijn vuurwerkcampagne dreef.
Hoewel hij nu officieel stopt bij het Oogziekenhuis, verdwijnt De Faber niet helemaal uit de praktijk. Hij heeft plannen om parttime te werken op Sint-Maarten, waar tekorten aan oogartsen zijn, en wil in de tropen vrijwilligerswerk blijven doen. Hij verlaat het ziekenhuis met een voldaan gevoel over zijn carrière en waardering voor de steun van het instituut, dat zijn vuurwerkcampagne naar eigen zeggen altijd heeft gesteund.
De timing van zijn pensioen is symbolisch: met het aankomende verbod op consumentenvuurwerk voelt hij dat een groot doel is bereikt. Na jaren van nachtdiensten rond jaarwisselingen hoopt hij op rustiger feestdagen, maar blijft hij betrokken bij oogheelkundige zorg, zij het op andere plekken en in een minder intensief ritme.